Sandalyen varsa yerin sağlam

      -SANDALYENİN TARİHÇESİ-

Sandalye, tek kişilik yapısı ve yüzlerce farklı seçeneğiyle insanlık tarihinin en eski eşya türlerinden biridir. Asıl yaygınlığını ise 16. yüzyılda kazanmaya başladı. Çeşitli kullanım mecralarında koruduğu yeriyle, saygın bir tasarım objesi hâlini aldı. Sandalyeler tek kişilik kullanım alanına sahiptir. Cam, ahşap, demir gibi farklı malzemelerle imal edilebilirler. Yetişkinler ve çocuklar için farklı ebatlarda modelleri geliştirilebilmektedir. Kısacası bulundukları mekana ve ihtiyaca göre şekillendirilen sandalye, binlerce yıllık insanlık tarihinde yerini hep korumuştur.

image

Fakat işin en özel kısmı sandalyelerin sıradan bir eşya olmaktan çıkıp taşıdığı statü işleviydi. Sandalye sahibi olmak bir otorite sahibi olmayı simgeler. Sandalye bazen eski çağlarda bir imparatorun taarruz dehasına şahitlik etmiştir. Bazen önemli kararların alındığı bir toplantı masasının etrafında yerini almıştır. Bazense bir annenin bebeğine masal okurken usulca ileri geri sallandığı bir sığınaktır. Eski Mısır’da sandalye, büyük bir ihtişam göstergesiydi. Sandalyeler pahalı malzemeler ve güzel desenlerle kaplanırdı. Çin’de ise Tang Hanedanı zamanında seçkinler arasında kullanılan yüksek sandalyeler sonralı halk seviyesine yayıldı.

Sandalyelerin günlük yaşama girmesiyle birlikte bu ürünler herkesin alabileceği ve kullanabileceği bir eşya haline geldi. Dolayısıyla sandalyeler zamanın ruhunu yansıtacak şekilde değişimlere de uğradı. İmalatında kullanılan malzemelerin sayısı artarken, tasarımında da önemli ölçüde değişikliklere gidildi. Plastik kalıplı, metal ayaklı, katlanabilir, tekerlekli ve sallanabilir olmak üzere sayısız örneği piyasaya sürüldü. Elbette ki bu gelişmeler 1960’ların modern hareketliliğinin bir sonucuydu. Teknolojideki ilerlemeler sayesinde ahşap laminat sandalyelerin yanı sıra deri giydirilebilen sandalyeler de ortaya çıktı.

image

Antik çağlara ait nadir sandalye örneklerini İngiltere’deki British Museum ya da Kahire’deki Mısır Müzesi’nde bulmak mümkündür. Günümüzda Batı kaynaklarında kullanılan chairman kavramı başkan anlamını taşımaktadır. Bu da sandalye sahibi olmanın kuvvetli bir statü göstergesi olduğunun ispatı niteliğindedir. Sandalyede kullanılan malzeme, üreticinin tercihlerini; sandalyenin tasarımı ise onu seçen kullanıcının ruhunu yansıtır.

image